સ: ૪ કેટલાક પ્રકારના વ્યવહાર અને હરામ વેપાર વર્ણન કરો ?

જ.

૧. ધોખો આપવો : તેમાંથી સોદાની ખામી છુપાવવી.

ધોખા વિશે સખત રોક લગાવી છે, આપ ﷺ અનાજના ઢેર પાસેથી પસાર થયા, તેમાં આપ ﷺ એ પોતાનો હાથ નાખ્યો, નીચેથી આપ ﷺએ અનાજ ભીનું જોયું, આપ ﷺએ કહ્યું કે હે વેપારી ! આ શું છે? તેણે કહ્યું, હે અલ્લાહના રસૂલ ! ગઈ કાલ રાત્રે વરસાદ પડ્યો હતો આપ ﷺએ કહ્યું, શું તને ખબર નથી કે લોકો અનાજને ઉપરથી જ જોઈ તારી પાસેથી ખરીદી કરે છે? યાદ રાખ ! જે ઘોખો આપે તે અમારા માંથી નથી. આ હદીષને ઈમામ મુસ્લિમે રિવાયત કરી છે.

૨. વ્યાજ : તેમાંથી એક વ્યાજ પણ છે, કોઈ વ્યક્તિને દેવા પેટે એક હજાર રૂપિયા એ શરત પર આપવા કે તે તેને પરત કરતી વખતે બે હજાર રૂપિયા પાછા આપશે.

જે વધારે રૂપિયા લેવામાં આવી રહ્યા છે, તે સૂદ ગણાશે, અને તે હરામ છે.

અલ્લાહ તઆલા કહે છે. અલ્લાહ તઆલા વેપારને હલાલ કરે છે અને વ્યાજને હરામ કરે છે. સૂરે બકરહ : ૨૮૫

અજ્ઞાનતા અને છુપો વેપાર : બકરીના થનમાં દૂધનો વેપાર એવી જ રીતે તળાવમાં માછલીઓનો વેપાર, જે હજુ સુધી તેની અંદાજો થયો ન હોય.

હદીષમાં છે : આપ ﷺ એ અજ્ઞાન વેપાર કરવાથી રોક્યા છે. આ હદીષને ઈમામ મુસ્લિમે રિવાયત કરી છે.